در دنیای صنعت مدرن، اتوماسیون حرف اول را می‌زند. جایگزینی ماشین‌آلات هوشمند و خودکار به جای روش‌های سنتی، تحول عظیمی در عرصه تولید ایجاد کرده است. دستگاه‌های تراش CNC نیز از این قاعده مستثنی نیستند. این دستگاه‌های پیشرفته با بهره‌گیری از کنترل عددی کامپیوتری، قادرند عملیات ماشینکاری پیچیده را با دقت و سرعت بالا انجام دهند. یکی از اجزای کلیدی در دستگاه تراش CNC، تارت نام دارد. تارت درواقع یک ابزارگیر چرخان است که وظیفه نگهداری و تعویض خودکار ابزارهای مختلف را برعهده دارد. در این مقاله قصد داریم به بررسی جامع تارت دستگاه تراش CNC بپردازیم. با همراهی ما در این مقاله، با انواع تارت، عملکرد آنها، مزایا و معایب استفاده از آنها و نکات مهم در انتخاب و نگهداری تارت آشنا خواهید شد.
در این مطلب با چه مواردی آشنا می شویم؟
ساخت دستگاه CNC فرآیندی پیچیده است که نیاز به دانش فنی و مهارت بالایی در زمینه‌های مختلفی مانند مکانیک، الکترونیک، برنامه‌نویسی و کنترل دارد. مراحل کلی ساخت دستگاه CNC عبارتند از طراحی، ساخت، منتاژ، برنامه نویسی و آزمایش و تست.
تارت (Turret) به معنای برجک است و در دستگاه تراش CNC، قطعه‌ای استوانه‌ای‌شکل و چرخان است که بر روی هد دستگاه نصب می‌شود. وظیفه اصلی تارت، نگهداری و تعویض خودکار ابزارهای مختلف مورد نیاز برای انجام عملیات ماشینکاری بر روی قطعه کار است. تارت درواقع یک مخزن است که امکان نصب و نگهداری چندین ابزار مختلف را به صورت همزمان فراهم می‌کند. با توجه به نوع عملیات مورد نیاز، تارت می‌تواند به سرعت در محور افقی (محور X) یا عمودی (محور Z) چرخیده و ابزار مناسب را در راستای محور اسپیندل (محور چرخش) قرار دهد. این فرایند تعویض ابزار به صورت کاملاً خودکار و بر اساس برنامه‌ریزی صورت‌گرفته در دستگاه CNC انجام می‌شود.
دستگاه CNC تراش نوعی دستگاه تراش است که توسط کامپیوتر کنترل می‌شود. این دستگاه‌ها از نظر دقت و ظرافت به مراتب بالاتر از دستگاه‌های سنتی‌اند و می‌توان از دستگاه CNC تراش برای ساخت قطعات پیچیده و ظریف استفاده کرد.
دستگاه تراش CNC نوعی دستگاه تراش است که کامپیوتری کنترل می‌شود. دستگاه تراش CNC از نظر دقت و ظرافت به مراتب بالاتر از دستگاه‌های تراش سنتی است و می‌توان از آنها برای ساخت قطعات پیچیده و ظریف استفاده کرد.
به طور کلی، انواع تارت دستگاه تراش CNC را می‌توان در دو دسته‌ی اصلی دسته‌بندی کرد:
این نوع تارت از نیروی هیدرولیک برای قفل و باز کردن ابزارها استفاده می‌کند. مزایای تارت‌های هیدرولیکی شامل تعویض سریع و آسان ابزار، گشتاور بالا و قابلیت تنظیم دقیق موقعیت ابزار است. معایب این نوع تارت‌ها نیز شامل قیمت بالا، پیچیدگی بیشتر و نیاز به نگهداری دورهای است.
این نوع تارت دستگاه تراش CNC از مکانیزم‌های مکانیکی مانند پیچ و مهره برای قفل و باز کردن ابزارها استفاده می‌کند. مزایای تارت‌های مکانیکی شامل قیمت پایین، سادگی و عدم نیاز به نگهداری دورهای است. معایب این نوع تارت‌ها نیز شامل تعویض کندتر ابزار، گشتاور پایین‌تر و دقت پایین‌تر در تنظیم موقعیت ابزار است.
علاوه بر دسته‌بندی کلی فوق، تارت‌های دستگاه‌های تراش CNC را می‌توان بر اساس معیارهای دیگری نیز دسته‌بندی کرد، از جمله:
خرید دستگاه CNC سرمایه‌گذاری مهمی است. هنگام خرید دستگاه CNC باید به فاکتورهای مختلفی مانند نوع دستگاه، ابعاد و مشخصات فنی، برند و قیمت دستگاه توجه کرد.
در این بخش به بررسی عملکرد “تارت دستگاه تراش CNC” می‌پردازیم:
تارت دستگاه تراش CNC به اپراتور این امکان را می‌دهد تا به سرعت و به آسانی بین ابزارهای مختلف تراشکاری جابجا شود. این امر به نوبه خود منجر به کاهش زمان لازم برای انجام تنظیمات و افزایش زمان صرف شده برای ماشینکاری واقعی قطعه می‌شود.
تارت‌ها با دقت بالایی ساخته می‌شوند و این امر به نوبه خود به اپراتور این امکان را می‌دهد تا با ظرافت و دقت بیشتری قطعات را تراشکاری کند.
با استفاده از تارت می‌توان از ابزارهای مختلف تراشکاری مانند مته، فرز، حدیده و ابزارهای برش استفاده کرد. این امر تنوع عملیات قابل انجام روی دستگاه تراش را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
از تارت می‌توان در برنامه‌ریزی‌های پیچیده ماشینکاری استفاده کرد. اپراتور می‌تواند از قبل ترتیب ابزارها را در تارت مشخص کند و این امر به نوبه خود منجر به صرفه‌جویی در زمان و افزایش راندمان کار می‌شود.
استفاده از تارت به اپراتور این امکان را می‌دهد تا بدون نیاز به تعویض دستی ابزارها، بین آنها جابجا شود. این امر به ویژه در مواردی که ابزارها سنگین یا تیز هستند، از اهمیت بالایی برخوردار است.
با استفاده از تارت می‌توان از فرسایش زودهنگام ابزارها جلوگیری کرد. چرا که در این روش ابزارها به طور کامل در جای خود ثابت می‌شوند و لرزش و ارتعاشات آنها به حداقل می‌رسد.
استفاده از تارت ابزار گیر در دستگاه تراش CNC مزایای زیادی دارد، از جمله افزایش دقت، سرعت و انعطاف پذیری. با این حال، همین مزایا با چالش هایی نیز همراه هستند که باید در نظر گرفته شوند.
دو نوع اصلی تارت برای دستگاه های تراش CNC وجود دارد: تارت عمودی و تارت افقی. تارت های عمودی به طور عمودی روی دستگاه نصب می شوند و معمولاً برای قطعات کوچکتر و ظریف تر استفاده می شوند. تارت های افقی به صورت افقی روی دستگاه نصب می شوند و برای قطعات بزرگتر و سنگین تر مناسب هستند.
تعداد جایگاه های ابزار در تارت به تعداد ابزارهایی که می توانید به طور همزمان استفاده کنید، بستگی دارد. برای کارهای ساده، یک تارت با 4 یا 6 جایگاه ابزار ممکن است کافی باشد. با این حال، برای کارهای پیچیده تر، ممکن است به یک تارت با 12 یا 24 جایگاه ابزار یا بیشتر نیاز داشته باشید.
اندازه جایگاه های ابزار در تارت باید با اندازه ابزارهایی که استفاده می کنید مطابقت داشته باشد. اگر از ابزارهای بزرگ استفاده می کنید، به یک تارت با جایگاه های ابزار بزرگ نیاز دارید.
دو نوع اصلی سیستم قفل کننده ابزار برای تارت های CNC وجود دارد: سیستم قفل کننده مکانیکی و سیستم قفل کننده هیدرولیکی. سیستم های قفل کننده مکانیکی ساده تر و ارزان تر هستند، اما ممکن است به اندازه سیستم های قفل کننده هیدرولیکی دقیق نباشند.
برخی از تارت ها قابلیت چرخش دارند که به شما امکان می دهد ابزارها را بدون نیاز به خاموش کردن دستگاه، به سرعت و به آسانی تعویض کنید. این می تواند به صرفه جویی در زمان و افزایش راندمان کار کمک کند. هنگام انتخاب تارت، باید برند و قیمت را نیز در نظر بگیرید. تارت های برندهای معتبر معمولاً گران تر هستند، اما کیفیت و عملکرد بهتری ارائه می دهند.
اولین قدم در نگهداری و تعمیر تارت CNC، تمیزکاری منظم آن است. براده‌های فلزی، گرد و غبار و سایر آلاینده‌ها می‌توانند به مرور زمان در تارت رسوب کرده و عملکرد آن را مختل کنند. برای تمیزکاری تارت، از یک پارچه تمیز و نرم و مواد شوینده مناسب استفاده کنید.
تارت دستگاه تراش CNC دارای اجزای متحرکی است که برای عملکرد روان و بدون اصطکاک به روانکاری نیاز دارند. نوع و فواصل روانکاری تارت، بر اساس مدل دستگاه و دستورالعمل‌های سازنده متفاوت است. به طور کلی، از گریس یا روغن مخصوص برای روانکاری استفاده می‌شود.
به طور مرتب اجزای مختلف تارت را از نظر سایش، تنظیمات و آسیب دیدگی بررسی کنید. این امر شامل بررسی بلبرینگ‌ها، ساپورت‌ها، گیربکس و موتور تارت می‌شود. در صورت مشاهده هر گونه مشکل، نسبت به رفع آن اقدام کنید.
در صورت بروز هر گونه مشکل در عملکرد تارت، ابتدا باید علت آن را عیب یابی کرد. برخی از مشکلات رایج تارت عبارتند از:
| روش های تعمیر تارت | جزئیات |
| تمیزکاری | رفع گرد و غبار و سایر آلاینده ها |
| روانکاری | برای عملکرد روان و بدون اصطکاک |
| بررسی و تنظیم | شامل بلبرینگ و ساپورت و … |
| عیب یابی | شامل عدم چرخش صحیح ابزار، ایجاد صداهای غیرعادی و … |
تارت دستگاه تراش CNC، که به عنوان برجک ابزار نیز شناخته می‌شود، یک بخش حیاتی از این دستگاه است که وظیفه‌ی نگهداری و جابه‌جایی ابزارهای مختلف را بر عهده دارد. عملکرد صحیح و دقیق تارت، نقش اساسی در کیفیت نهایی قطعه کار تراش شده دارد.
